Participatie en inclusiviteit zijn einddoelen die de (gewenste) mate aangeven waarin nader gedefinieerde groepen meedoen aan de maatschappij. Zij refereren aan ‘diversiteit’ en ‘gender’. Aandacht voor deze componenten kan worden meegenomen in onze werkzaamheden, programma’s en trainingen.
Diversiteit & gender
Diversiteit
Diversiteit(-sbeleid) staat al enige decennia in de publieke aandacht. De term verwijst naar het ‘erkennen en waarderen van (sociale, etnische, religieuze, culturele, gender en biologische) verschillen tussen individuen’. Met als doel de verscheidenheid van de bevolking terug te laten komen in de personele samenstelling en cultuur van zowel overheid(-sinstanties) als bedrijven. Diversiteitbeleid draagt daarmee bij aan het bestrijden van negatieve beeldvorming (stereotypering), vooroordelen en uitsluiting van specifieke groepen burgers doordat leden van deze groepen specifieke kennis en ervaringen meebrengen. Daardoor kan beleid ontstaan dat beter aansluit op hetgeen leeft in de maatschappij, wat de kans op effectief en doeltreffend beleid vergroot. Dat betekent dat diversiteitsbeleid tevens kan bijdragen aan het dichten van de kloof tussen overheid / politiek en burgers.
In de loop der tijd verschoof de focus van diversiteitsbeleid van het opheffen van achterstanden naar het optimaal benutten van kwaliteiten en talenten in het voordeel van de organisatie die daarmee beter functionerende en presterende teams in huis krijgt.
Gender
De term ‘gender’ is van recentere datum dan diversiteit, en verwijst naar ‘de maatschappelijk gedefinieerde rollen voor mannen en vrouwen, uitgaande van hun biologische (uitvergrote) verschillen’. Hoewel het statische gegevens lijken, zijn ze dat niet; de invulling van gender(rollen) verschillen per land, cultuur en tijd. Door nieuwe (wetenschappelijke) inzichten en (maatschappelijke, economische) ontwikkelingen, en brede consensus daarover, ontstaan verschuivingen. Bijvoorbeeld, in tijden van grote krapte op de arbeidsmarkt werden in westerse landen (lees: bijv. de VS ten tijde van WO2) huisvrouwen (tijdelijk) gestimuleerd de arbeidsmarkt te betreden waar dat voorheen als ongepast werd beschouwd. Omdat wij het tegenwoordig belangrijk vinden dat ook vrouwen goed vertegenwoordigd zijn in de zogenoemde STEM (technische) vakken – voorheen een exclusief mannendomein -, wordt gestimuleerd dat deze beroepen en hun leer-&werkomgevingen voor vrouwen aansprekend worden gemaakt, door bijvoorbeeld aangepaste voorzieningen te treffen en taalgebruik en arbeidsvoorwaarden aan te passen.
Relationele context
Daar ‘gender’ en zijn effecten met name zichtbaar worden binnen (maatschappelijke) relaties, kan beter worden gesproken van ‘genderrelaties’, wat het verband met de structuur van de sociale relaties benadrukt waarbinnen individuen en groepen hun gedrag bepalen en daarnaar handelen. Dat betekent dat de systemen en machtsstructuren die het gedrag (in grote mate) beïnvloeden, eveneens worden belicht. Want het is binnen deze structuren dat individuen hun identiteit leren te bepalen. Daarbij verwijst intersectionaliteit naar de notie dat individuen meerdere identiteiten hebben, uitgaande van een veelvoud van elkaar (deels) overlappende en elkaar versterkende factoren, zoals: gender, etniciteit, gezondheid, opleiding, sexuele oriëntatie, religie, leeftijd, sociaal economische achtergrond en status. In deze optiek wordt een individu gedefinieerd door het punt waar de elkaar kruisende identiteiten die hem definiëren samenkomen. Daarom ook wel ‘kruispunt denken’ genoemd. Dat impliceert voorts dat individuen te maken kunnen krijgen met meerdere vormen van discriminatie en onderdrukking. Genderrelaties spelen overal, op elk moment van de dag, bijvoorbeeld op de (sport-)school, op het werk, in winkels, in religieuze omgevingen en instanties, bij transportbedrijven, in ziekenhuizen, tijdens het uitgaan, achter de voordeur en in de media.
Vooroordelen & stereotyperingen
Aandacht voor ‘diversiteit’, ‘gender’ en ‘genderrelaties’ leidt verder tot aandacht voor (gender) stereotyperingen. Opvalt dat onder meer in films, (muziek-)video’s, reclame en media breed, de verschillen tussen mannen en vrouwen dikwijls (fors) worden uitvergroot tot (soms best vermakelijke) clichés, Het beeld van mannen en vrouwen dat daaruit naar voren komt, is bijvoorbeeld: een man drinkt bier, kijkt voetbal en zorgt alleen voor zijn kinderen op pappadag en alleen als hij er niet onderuit komt. Volgens diezelfde clichés zijn vrouwen bijvoorbeeld bang voor muizen, doen vol trots het huishouden en de kinderen, en zijn dol op het kopen van kleding en schoenen. Dergelijke zienswijzen resulteren in rolbevestigend gedrag. Jammer, want daarmee worden individuen en hun potenties tekort gedaan.
Beleidseffecten
Vanwege de grote, sturende invloed van genderrelaties op het dagelijks leven in het noodzakelijk hieraan aandacht te besteden tijdens alle fasen van het beleidsproces; van het vormen van beleid, tot het implementeren, monitoren en evalueren. Bijvoorbeeld, wat is het effect van een bepaald beleid op een doelgroep? Profiteren vrouwen en mannen gelijkelijk van bepaalde regelingen die voor alle ingezetenen bedoeld zijn? Indien dat (onbedoeld) niet het geval is, wat wordt ondernomen om het nadelige effect beleidsmatig te compenseren? Wij kunnen met u meedenken.
Gender budgeting
Om inzichtelijk te maken of mannen en vrouwen gelijkelijk profiteren van beleid, wordt gender budgeting als methodiek aangeraden. Een vorm van ‘resultaat gericht begroten’ die verwijst naar het ‘toepassen van gender mainstreaming op het budgettaire proces, inclusief evaluatie van bestaande budgetten vanuit een gendervisie, op alle niveaus van het budgettaire proces. Met aanvullend een herziening van de inkomstens en uitgaven gericht op het bevorderen van de gelijkheid tussen vrouwen en mannen’ (Raad van Europa). Bijkomend voordeel is dat de effectiviteit en doelmatigheid van beleid kunnen worden gemeten. Gender budgeting heeft de intentie bij te dragen aan het realiseren van een duurzame en inclusieve economie.
Wij volgen de Europese en internationale (beleids-)ontwikkelingen en trends en nemen deze mee in onze werkzaamheden. CCC is doelgericht en streeft naar realisatie van een meetbare toegevoegde waarde, zonder het belang van een soepel verlopend proces uit het oog te verliezen. Onze insteek is praktisch en betrokken, gericht op kwaliteit.
Onze expertise is opgebouwd rondom het Sociaal Domein, met als focus maatschappelijke innovatie, en aandacht voor diversiteit, gender en inclusiviteit daar organisaties die een afspiegeling van de maatschappij vormen beter functioneren en optimalere prestaties leveren.
Portfolio
EWL, Brussel, Amsterdam: onderzoek update seksuele voorlichting jeugd (bo&vo) in Nederland – incl. aandacht voor gender en lhbti, vanwege een Eur. brede analyse, met partners (voertaal: Engels);
EWL, Brussel, Den Haag: onderzoek naar de positie van asielzoekers (vrouwen & meisjes) in NL, vanwege een Eur. brede analyse, met partners (voertaal: Engels);
Training Scholen: voorlichting en actvering rondom gezondheid, ec.zelfstandigheid en de rol van ouders bij school. In o.a. in Feijenoord, Delfshaven, Schiebroek en Charlois, Noord, Kralingen-Crooswijk. Reacties:“Door samen over jouw schooltijd te praten komen emoties boven, dat is goed want dan komt het er uit” En:“ik heb veel geleerd. Ik wist niet dat ik het in mij had”;
NVR, Den Haag, Expertmeeting over het NL prostitutiebeleid in een Eur. context, met Raad van Europa en (eur.) partners. Rapportage met aanbevelingen t.b.v. lobby en beleid;
NVR, Den Haag: lobby vanwege mensenrechtenverdrag, overleg met politiek en ministeries, incl. organiseren van bijeenkomsten;
Praten is een Kunst: Een training van telkens ruim 6 maanden, in samenwerking met het Centrum Voor Dienstverlening, doel: activering, mij. oriëntatie en taalontwikkeling, als onderdeel van re-integratie. Deelnemers bloeiden op. Resultaten: deelnemers o.a. verbreden hun horizon, wisselen ervaringen uit, groeiend zelfbewustzijn. Velen kiezen erna voor vrijwilligerswerk, anderen durven te solliciteren en vinden (parttime) werk of beginnen aan een (beroeps-)opleiding;
EWL, Brussel: blog over de NL verkiezingen vanuit een gender standpunt (Engels);
UWE, Boekarest, Roemenie, Utrecht: Europese conferenties: ontwikkelen & co-presenteren van workshops, met een internationaal team, en o.a. de Gender Equality Expert van de INGO Conference van de Raad van Europa. Doel: voorlichting & bewustwording (voertaal: Engels);